n Literator : Journal of Literary Criticism, Comparative Linguistics and Literary Studies - Het gezicht van de oorlog - het gezicht van de Ander : epifanie van het gelaat in Die son struikel van Dolf van Niekerk : research article

Abstract

The face of war - the face of the Other : epiphany of the visage in Die son struikel by Dolf van Niekerk

---

Traumatic war experiences are crucial in shaping the identity of Diederik Versveld, the main character in Dolf van Niekerk's Die son struikel (The sun stumbles). In this article I want to explore the war experience that the protagonist has to deal with, its literary adaptation, and the construction of the protagonist's identity. I indicate that the three stages of Diederik's development are closely connected to the concrete philosophic contents of the novel. The thought of Emmanuel Lévinas serves as my interpretative framework. Central to Diederik Versveld's experience of war is the reduction of the subject to merely and impersonally existing, to il y a ("there is"). In my opion Lévinian concepts are useful in outlining the route to a better understanding of the protagonist's experience of the war. In analysing the processing of the trauma of war Lévinas' notion of the epiphany of the face of the Other can be helpful. The encounter with the Other in the faces of other people plays a crucial role in Diederik's attempt to come to terms with his experiences of war and death. In Totalité et Infini (Lévinas, 1961:188) the French philosopher wrote: "The epiphany of the face unlocks humanity".

Het gezicht van de oorlog - het gezicht van de Ander : epifanie van het gelaat in Die son struikel van Dolf van Niekerk

---

Traumatische oorlogservaringen zijn bepalende elementen van de identiteitsvorming van Diederik Versveld, het hoofdpersonage van Die son struikel van Dolf van Niekerk. In mijn bijdrage wil ik dieper ingaan op de beleving van de oorlog waarover de hoofdfiguur zich heen moet zetten en de literaire bewerking van dat proces als ook op de identiteitsvorming van het personage. Ik laat zien dat de drie stadia in de ontwikkeling van Diederik met concrete filosofische inhouden van de roman nauw verbonden zijn. Het gedachtegoed van Emmanuel Lévinas vormt voor mij het interpretatief kader. Het is de ervaring van de reductie van het subject tot het onpersoonlijke zijn-zonder-meer, het il y a ("er is"), die de kern uitmaakt van de oorlogservaring van Diederik Versveld. Levinasiaanse begrippen markeren volgens mij een geschikte toegangsweg om de beleving van de oorlog door het hoofdpersonage te begrijpen. Lévinas' visie op de epifanie van het gelaat van de Ander kan in de analyse van de verwerking van het oorlogstrauma behulpzaam zijn. De ontmoeting van de Ander in gezichten van andere mensen speelt een cruciale rol in de manier waarop Diederik zijn ervaring van oorlog en dood tracht te boven te komen; de Franse filosoof schreef in Totalité et Infini (Lévinas, 1961:188): "De epifanie van het gelaat ontsluit de mensheid".